Vụ hàng nghìn máy nhắn tin của Hezbollah phát nổ là bước leo thang nghiêm trọng, có thể khiến nhóm vũ trang ở Lebanon cảm thấy họ cần động thái đáp trả mạnh mẽ.
Ít nhất 12 người thiệt mạng và gần 3.000 người bị thương trên khắp Lebanon khi máy nhắn tin của các thành viên Hezbollah phát nổ hàng loạt vào chiều 17/9, theo cập nhật mới nhất của Bộ Y tế Lebanon.
Mặc dù chưa bên nào nhận trách nhiệm về sự việc, mọi ánh mắt hoài nghi đang đổ dồn về Israel, nước từng hạ sát một thành viên cấp cao Hamas bằng cách gài thuốc nổ vào điện thoại. Các hãng truyền thông quốc tế như CNN, Reuters, ABC NYTimes dẫn nguồn tin quan chức Mỹ và an ninh Lebanon am hiểu vấn đề nói rằng Israel đã can thiệp vào lô máy nhắn tin mà Hezbollah mới mua vài tháng gần đây. Giới chuyên gia cũng đánh giá Israel là nước nhiều khả năng và có tiềm lực nhất trong việc thực hiện cuộc tấn công như vậy.
Hezbollah ra tuyên bố xác định Israel là bên "phải chịu hoàn toàn trách nhiệm" sau khi xem xét tất cả các sự kiện, dữ liệu và thông tin có sẵn về vụ tấn công. Chính phủ Lebanon và Iran, đồng minh của Hezbollah, đưa ra cáo buộc tương tự. Nhóm vũ trang thề sẽ khiến Israel "nhận hình phạt thích đáng theo cả cách có thể dự đoán và không dự đoán được".
Binh sĩ Lebanon canh phòng tại thủ đô Beirut sau vụ nổ hàng loạt máy nhắn tin của Hezbollah ngày 17/9. Ảnh: AFP
Giới quan sát đánh giá sự việc tiếp tục đổ thêm dầu vào ngọn lửa căng thẳng đã kéo dài gần một năm qua giữa Israel và Hezbollah, bắt nguồn từ khủng hoảng tại Gaza.
Thủ lĩnh Hezbollah Hassan Nasrallah hồi đầu năm đã hạn chế nghiêm ngặt việc sử dụng điện thoại di động trong nhóm vì lo ngại bị Israel giám sát. "Cuộc tấn công đã đánh vào gót chân Achilles của Hezbollah khi phá hủy công cụ liên lạc chính mà nhóm sử dụng", Keren Elazari, nhà phân tích và nghiên cứu an ninh mạng tại Đại học Tel Aviv, nói. "Chúng tôi từng thấy các vụ máy nhắn tin bị tấn công trước đây nhưng không tinh vi như thế này".
"Tôi thấy cuộc tấn công được thiết kế để gửi đi thông điệp", Marc Polymeropoulos, cựu sĩ quan điều hành cấp cao của Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA), nhận định. "Nếu Israel là bên đứng sau, họ đang đưa ra lời cảnh báo nghiêm khắc với Hezbollah rằng nhóm hoàn toàn bị 'nắm thóp' và họ sẽ lĩnh thảm họa nếu đối đầu Tel Aviv".
Đồng quan điểm, Kim Ghattas, nhà báo người Lebanon, cộng tác viên của tạp chí Atlantic, đánh giá cuộc tấn công dường như là cách để Israel chứng minh rằng họ biết mọi thứ về Hezbollah.
"Về cơ bản, họ cố gắng khuất phục Hezbollah và làm rõ rằng bất kỳ cuộc tấn công nào vào Israel sẽ phải đối mặt với bạo lực thậm chí còn dữ dội hơn", bà nói.
Loạt vụ nổ máy nhắn tin của Hezbollah xảy ra vài tiếng sau khi Văn phòng Thủ tướng Israel thông báo cập nhật danh sách mục tiêu trong cuộc xung đột đang diễn ra ở Trung Đông, bổ sung nhiệm vụ giúp cư dân đã phải sơ tán khỏi khu vực biên giới Lebanon - Israel được quay về nhà an toàn.
Máy nhắn tin phát nổ hàng loạt, hàng trăm thành viên Hezbollah bị thương
Máy nhắn tin của thành viên Hezbollah phát nổ tại một cửa hàng ở Lebanon ngày 17/9. Video: RusVesna
Yossi Melman, tác giả một số cuốn sách về tình báo, đặt câu hỏi về tính chiến lược của cuộc tấn công. "Nó làm tăng khả năng leo thang khủng hoảng biên giới thành xung đột toàn diện", Melman cảnh báo.
Cuối tháng 7, Israel đã hạ sát chỉ huy cấp cao Fu'ad Shukr của Hezbollah tại thành trì của nhóm ở Lebanon. Hezbollah trì hoãn phản ứng trong nhiều ngày và cuối cùng tung đòn tấn công tương đối kiềm chế vào ngày 25/8. Họ phóng hơn 320 rocket cùng một số UAV vào các mục tiêu ở Israel, trong đó có căn cứ quân sự gần Tel Aviv. Phần lớn số rocket, UAV này bị hệ thống Vòm Sắt Israel bắn hạ và không gây thương vong đáng kể cho dân thường.
Thủ lĩnh Hezbollah Hassan Nasrallah sau đó tuyên bố đã hoàn tất nghĩa vụ báo thù, thể hiện họ không muốn leo thang xung đột, tránh nguy cơ căng thẳng biến thành cuộc chiến toàn diện.
Tuy nhiên, vụ nổ máy nhắn tin có thể là "giọt nước tràn ly", thúc đẩy Hezbollah thực hiện những động thái táo bạo và quyết liệt hơn nhằm đáp trả Tel Aviv, giới quan sát đánh giá.
William Wechsler, giám đốc cấp cao phụ trách chương trình Trung Đông tại Hội đồng Đại Tây Dương, tổ chức tư vấn trụ sở tại Mỹ, cho hay vụ nổ hàng loạt máy nhắn tin là "điều vô cùng xấu hổ đối với Hezbollah" và có nguy cơ gây ra leo thang nghiêm trọng.
Theo ông, tác động tâm lý của cuộc tấn công có thể đáng quan tâm hơn so với những tác động thực tiễn. "Hezbollah sẽ cảm thấy họ cần phải phản ứng", Wechsler nói, thêm rằng không bên nào muốn một cuộc xung đột toàn diện nổ ra, nhưng nếu có, thương vong ở cả hai bên sẽ rất nặng nề.
"Hezbollah là lực lượng mạnh mẽ, có chiến thuật và sự chuẩn bị. Họ sẽ gây thiệt hại nghiêm trọng cho Israel nếu xung đột toàn diện nổ ra", Thanassis Cambanis, giám đốc nhóm nghiên cứu chính sách toàn cầu Century International, trụ sở tại Mỹ, nhận định. "Dân thường ở cả Lebanon và Israel sẽ phải gánh chịu hậu quả tồi tệ nhất vì bước leo thang này".
Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) từng ước tính Hezbollah có khoảng 150.000 tên lửa và rocket, bao gồm hàng nghìn quả đạn chính xác. "Nếu các diễn biến tiếp tục leo thang, Hezbollah sở hữu rất nhiều thứ để phóng vào Israel", Jones cảnh báo.
Vũ Hoàng (Theo CNN, Guardian, Washington Post)
Đăng thảo luận