Hội nghị thượng đỉnh nhóm Bộ Tứ - phép thử độ cứng của kim cương

Tổng thống Mỹ Joe Biden sẽ tổ chức Hội nghị thượng đỉnh trực tiếp lần thứ tư của các nhà lãnh đạo nhóm “Bộ Tứ kim cương” (nhóm QUAD) tại thành phố Wilmington, bang Delaware (Mỹ) vào ngày 21/9 với sự tham dự của Thủ tướng Australia Anthony Albanese, Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi và Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida.

Đây sẽ là lần đầu tiên Tổng thống Biden đón tiếp các nhà lãnh đạo Bộ Tứ tại thành phố Wilmington - nơi có nhà riêng của ông.

Động thái này được nhìn nhận đã phản ánh cách tiếp cận ngoại giao cũng như mối quan hệ cá nhân sâu sắc của đương kim tổng thống Mỹ với từng nhà lãnh đạo, thể hiện cam kết vững chắc trong việc duy trì và củng cố các liên minh của Mỹ trong chiến lược Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương cũng như tầm quan trọng của nhóm đối với 4 nước thành viên.

Tuyên bố của Nhà Trắng nêu rõ Hội nghị thượng đỉnh Bộ Tứ năm 2024 sẽ tập trung vào việc củng cố quan hệ, tăng cường hội tụ chiến lược giữa các nước thành viên, thúc đẩy tầm nhìn chung về một khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương tự do và rộng mở, cũng như mang lại lợi ích cụ thể cho các đối tác ở khu vực trong các lĩnh vực an ninh y tế, ứng phó thiên tai, an ninh hàng hải, cơ sở hạ tầng chất lượng cao, công nghệ quan trọng và mới nổi, khí hậu và năng lượng sạch, an ninh mạng.

Bình luận về vấn đề này, nhà báo Ashish Dangwal của tờ Eurasian Times cho rằng chính quyền của Tổng thống Biden đang nỗ lực hết sức để tăng cường và thể chế hóa Bộ Tứ, tập trung vào việc làm sâu sắc hơn hợp tác giữa các quốc gia thành viên.

Một trong những thỏa thuận đáng chú ý tại hội nghị thượng đỉnh lần này là việc triển khai sáng kiến tuần tra hàng hải chung.

Có tin cho biết sứ mệnh đầu tiên sẽ được bắt đầu vào năm tới, với sự tham gia của lực lượng bảo vệ bờ biển các nước Nhật Bản, Australia và Ấn Độ với tàu của Lực lượng Bảo vệ bờ biển Mỹ. Các cuộc tuần tra sẽ diễn ra liên tục theo cơ chế luân phiên.

Nhà phân tích địa chính trị Shashank S. Patel cho rằng trên thực tế, hoạt động tuần tra chung đã được lên kế hoạch từ Hội nghị thượng đỉnh Tokyo năm 2022, nơi các nhà lãnh đạo Bộ Tứ giới thiệu sáng kiến “Đối tác Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương về nhận thức lĩnh vực hàng hải” (IPMDA) nhằm nâng cao nhận thức hàng hải trong khu vực thông qua công nghệ, chia sẻ thông tin và hỗ trợ tài chính. Tất cả các bên đã nhất trí thực hiện cam kết trong 5 năm. Tuy nhiên, theo ông, việc triển khai tuần tra chung đã bị trì hoãn trong 2 năm qua và hiện là lúc cần phải được “hồi sinh.”