Chị Bích Hậu của chúng tôi

Làng Lòi ngày nay, hiện đại và khang trang

“Sao sỉ nhục các cựu TNXP?”

Sự việc của phạm nhân Hà Minh Tuấn xong xuôi, trọn vẹn, nhà báo Bích Hậu lại ghi vội địa chỉ trong thư của anh Hồ Hồng Tuyến (Nghệ An) gửi Tiền Phong rồi lên đường đi miền Tây tỉnh Nghệ An để tìm đến làng Lòi, nơi có 32 cô gái không chồng mà có con đang quần tụ.

Nhà báo Bích Hậu rất đau lòng khi nghe các bạn gái tâm sự. O Hương cho Tiền Phong biết: “Vùng đất cằn này trước kia là cánh đồng hoang, khi chúng tôi quần tụ về đây, dân làng đã đặt cho một tên mới là làng Lòi. Chẳng ai xua đuổi chúng tôi về cái làng này, nhưng để tránh những cặp mắt soi mói, định kiến, nên chị em chúng tôi, những người có chung một hoàn cảnh, đã tụ về đây để nương tựa nhau mà sống, sống để nuôi các con”. O Mơ nói rất nhỏ như để chính mình nghe thôi: “Trót yêu anh bộ đội trước giờ ra trận và mãi mãi anh nằm lại chiến trường nên khi xuất ngũ, tôi không dám mang “bụng” về quê nhà sống với cha già, mẹ héo. Tôi tự về làng Lòi để sống, trụ với chị em cùng hoàn cảnh cô đơn, nuôi con một mình”. O Hạnh lau vội hàng nước mắt đang chảy dài trên gò má tâm sự: “Chị Tiền Phong ơi! Cả tuổi thanh xuân của chúng tôi đã tự nguyện đi TNXP đến rừng Trường Sơn để chung tay cùng đồng đội mở đường Trường Sơn cho đoàn quân ra trận. Nay Bắc- Nam thống nhất, Tổ quốc giành độc lập, chúng tôi được xuất ngũ về làng. Giờ đành quá lứa lỡ thì, các bạn trai cùng lứa đi cầm súng không về nữa. Chúng tôi không thể lập gia đình… nên “liều” kiếm một đứa con để nương tựa tuổi già thì bị người đời dè bỉu và cho chúng tôi là thứ người mạt hạng trong xã hội”.

Nhìn các chị đang oằn mình giơ cao tay cuốc để trồng khoai sắn, để nuôi mình, cơm niêu, nước lọ trong túp lều xiêu vẹo, chị Bích Hậu quyết tâm vào cuộc. Phóng viên Tiền Phong bước nhanh đến thôn Đông, thôn Đoài để bàn bạc, dứt bỏ những tư tưởng phong kiến còn rơi rớt lại ở một số bà con thôn làng. Sau những buổi trò chuyện thấu tình đạt lý, tại cuộc họp của Hợp tác xã chị thẳng thừng phát biểu: “Các anh các chị có quyền sinh năm đẻ bảy, nhưng lại định kiến chê bai các cô gái đã mang tuổi thanh xuân của mình, cùng chung tay với nhân dân đánh giặc Mỹ để giành độc lập cho Tổ quốc. Nay các chị tôi trở về làng ở lứa tuổi quá lứa lỡ thì… đành kiếm một đứa con để nương tựa tuổi già thì lại bị nhiều người sỉ nhục cho là loại người thấp hèn trong làng xóm”.

Chị Bích Hậu lại đi khắp thôn trên, xóm dưới để gặp và bàn bạc với cán bộ địa phương nhằm triển khai, thực hiện tốt chế độ chính sách của Đảng, của Chính phủ đã ban hành đối với Bộ đội- Thanh niên xung phong xuất ngũ về địa phương. Sau những ngày đối mặt với cái nắng gay gắt như đổ lửa ở miền Trung, nhà báo Bích Hậu đã viết bài “Nỗi niềm của 32 cô gái làng Lòi không chồng mà có con” đăng Tiền Phong số 32/1998.

Hơn hai năm sau, chị Bích Hậu lại được phân công trở lại làng Lòi lần thứ hai. Dù đã đứng cả hai chân trên đất làng Lòi mà chị Bích Hậu cứ ngỡ mình đến nhầm địa chỉ. Đây là những dãy nhà mới mọc có mái ngói đỏ tươi chạy tít đến bờ sông Đào. Kia con đường bê tông phẳng lì chạy quanh làng Lòi thay thế con đường lầy lội năm xưa bùn lầy. Và kia nữa, tiếng trẻ nhỏ ríu rít chơi đùa, ê a trong nắng sớm đến trường. Rất nhiều đổi thay, nhưng vui nhất là sự thay đổi cách nhìn, cách đối xử với nhau nhân ái của bà con thôn Đông, thôn Đoài khi đến thăm làng Lòi.

O Mậu rối rít khoe: “Sau bài báo Tiền Phong đăng về làng Lòi, chị em chúng tôi đã nhận được trên ba mươi lá thư của các bạn đọc. Lá thư từ những người chúng tôi chưa một lần gặp mặt, đã động viên chúng tôi, yên tâm nuôi con khôn lớn, nhắc nhở chúng tôi sống sao cho xứng với danh hiệu TNXP”.

Bạn đọc đòi đổi tên nhà báo Bích Hậu

Một dạo, nhà báo Bích Hậu chăm chú đọc lá thư gửi từ đồng lúa Thái Bình. Thư viết: “Ông Chủ nhiệm báo Tiền Phong ơi, gia đình tôi đã lần mò vào miền Trung nhiều lần để tìm hài cốt chồng tôi Lê Văn Huỳnh đã hy sinh ở mặt trận Quảng Trị trong 88 ngày đêm khói lửa ở Thành Cổ để giành độc lập cho Tổ quốc. Những lần đi kiếm tìm ấy đều về tay không. Tiền Phong ơi! Giúp gia đình chúng tôi với!”.

Đọc thư xong, nhà báo Nguyễn Bích Hậu đi tàu hỏa vào Quảng Trị, gặp cán bộ Đoàn tỉnh Thừa Thiên Huế. Chị được đưa đến tận bảo tàng của Thành Cổ. Ở chính gian giữa của bảo tàng có treo bức thư của liệt sỹ Lê Văn Huỳnh viết gửi người yêu, người vợ trẻ ở hậu phương Thái Bình. Đây là bức thư kỳ lạ, trước giờ xung trận: “...Em sẽ đọc thư này cho mọi người trong gia đình nghe trong buổi lễ truy điệu anh. Cho anh gửi lời chúc sức khoẻ những người quen thuộc trên quê hương trong buổi lễ truy điệu lịch sử này. Thôi nhé em đừng buồn, khi được sống hòa bình hãy nhớ tới anh. Nếu thương anh thực sự thì khi hòa bình có điều kiện vào Nam lấy hài cốt anh về. Đường đi như sau: Đi tàu vào thị xã Quảng Trị, qua sông Thạch Hãn là nơi anh đã hy sinh khi đưa hàng qua sông. Từ thị xã qua cầu ngược trở lại hỏi thăm về Nhan Biều 1, nếu tính xuôi theo dòng nước thì ở cuối làng. Về đấy tìm sẽ thấy bia ghi dòng chữ tên anh đục trên mảnh tôn. Thôi nhé, đó là có điều kiện, còn không thì em hãy cứ làm tốt những điều anh dặn ở trên là tốt lắm rồi...”.

Ghi vội bức thư ấy, nhà báo Nguyễn Bích Hậu vội vàng bám tàu hỏa Sài Gòn - Hà Nội để về ga Nam Định, rồi cuốc bộ gần 20 km đến đất Kiến Xương, tỉnh Thái Bình, trao tận tay chị Đặng Thị Xơ. Nhận được thư chồng, chị Xơ cùng hai em trai của liệt sỹ tức tốc bám tàu đêm đến đất Quảng Trị. Được bà con cô bác ở thôn Nhan Biều nhiệt tình giúp đỡ, họ đã đào bới cả nửa quả đồi và đã thấy hài cốt của liệt sỹ Lê Văn Huỳnh.

Nhìn ngôi mộ yên ấm nằm trong lòng đất mẹ, nhà báo Nguyễn Bích Hậu đã viết bài “Ba mươi năm đi tìm chồng” đăng trên Tiền Phong. Từ bài báo ấy, chị Đặng Thị Xơ đã nhận được ba mươi sáu bức thư của bạn đọc Tiền Phong gửi lời động viên chị sống xứng đáng với người chồng đã dũng cảm hy sinh để giành độc lập thống nhất nước nhà. Đoàn Thanh niên, Hội Phụ nữ ở quân cảng Sài Gòn đã cử cán bộ của Đoàn ra tận đất Thái Bình xây cho vợ liệt sỹ Lê Văn Huỳnh một căn nhà khang trang. Căn nhà mà chị Xơ mơ ước để thờ chồng...

Hôm khánh thành ngôi nhà tình nghĩa, chị Xơ ôm chặt di ảnh của liệt sỹ Lê Văn Huỳnh đặt vào gian giữa với hàng nước mắt tuôn trào. Ở cuối bức thư gửi Tiền Phong, chị Đặng Thị Xơ viết “Đề nghị ông Chủ nhiệm báo Tiền Phong đổi tên nhà báo Bích Hậu thành nhà báo Nhân Hậu ạ…”.

Xã hội

Hà Nội: Cưỡng chế thu hồi hơn 7.000 m2 đất nông nghiệp tại huyện Thường Tín

Nhịp sống phương Nam

Hồ thủy lợi lớn nhất Việt Nam xả nước 1 tuần, nguy cơ ngập nhà ven sông Sài Gòn

Xã hội

Phát hiện thi thể đang phân hủy ở ban công Bệnh viện Đa khoa Quảng Ngãi

Xã hội

Thiên tai dị thường, khốc liệt hơn

Nhịp sống Thủ đô

Hà Nội: Người dân khu đô thị ngỡ ngàng vì loạt cây xanh sống sót sau bão bị đốn hạ

Cơ chế 'lưỡng tính' là cải cách có tính đột phá cho báo chí

Báo Tiền Phong đoạt giải B báo chí Đồng Tháp

Báo Tiền Phong đạt 3 giải thưởng báo chí Huỳnh Thúc Kháng

Người lưu giữ tác phẩm báo chí cách mạng Việt Nam từ những năm đầu tiên

Cựu nhà báo và những biên khảo về báo chí Sài Gòn

MỚI - NÓNG

Lãnh đạo Bộ Văn hóa làm việc với đại diện Google

Văn hóa TPO - Ngày 23/9 (giờ địa phương), trong khuôn khổ chuyến công tác tại Hoa Kỳ, đoàn công tác của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Việt Nam do Thứ trưởng Hồ An Phong làm trưởng đoàn đã tới thăm trụ sở và làm việc với đại diện của Google tại Mountain View (bang California).

Quốc gia nào hạnh phúc nhất thế giới năm nay?

Giáo dục TPO - Nhiều năm liền, quốc gia này đứng đầu Báo cáo Hạnh phúc thế giới nhờ dịch vụ công tốt, tỷ lệ tội phạm thấp và tình trạng bất bình đẳng ít xảy ra.

Xe khách tông xe container trên cao tốc Vĩnh Hảo - Phan Thiết, 1 người chết, 12 người bị thương

Xã hội TPO - Sáng nay, chiếc xe khách Thuận Thảo chạy trên cao tốc Vĩnh Hảo - Phan Thiết theo hướng từ Bắc vào Nam, khi đến Km227+800 đoạn qua xã Hàm Thạnh, huyện Hàm Thuận Nam, tỉnh Bình Thuận đã tông vào đuôi xe container khiến 1 người chết, 12 người bị thương.